SJEĆANJE SLOBODE: književnost nije propaganda

Foto: JU Biblioteka Sarajeva

Sinoć se u Multimedijalnom centru “Mak” (JU Biblioteka Sarajeva) održao drugi po redu razgovor u okviru projekta “Sjećanje slobode”. Projekat je pokrenula književnica Lejla Kalamujić, koja ove godine sa “Sjećanjem slobode” i “3+3 sestre” široj javnosti skreće pažnju na književno stvaralaštvo domaćih i stranih autorica.

Kao moderatorica razgovora, Lejla Kalamujić je ovaj put započela diskusiju o djelu Margaret Atwood. Sagovornice su joj bile književne teoretičarke Andrea Lešić i Ajla Demiragić, te studentica master studija komparativne književnosti Teodora Luketa, koja se u svom diplomskom radu pomnije bavila Atwoodinom “Sluškinjinom pričom”.

Razgovor je započet temom ponovnog ispisivanja (ženske) historije, pri čemu se Ajla Demiragić osvrnula na kultnu “Penelopijadu”, te naglasila manir kojim su razvijeni likovi Penelope i njenih sluškinja kao prepoznatljiv za Margaret Atwood.

Spekulativno nasilje

O temi nasilja govorila je Teodora Luketa, pristupajući narativu “Sluškinjine priče” ne samo iz aspekta romana, već i njegove ekranizacije. Budući da je serija ušla u javni prostor zajedno sa strujom #MeToo pokreta, Luketa je napomenula na bitne (i zabrinjavajuće) podatke o odnosu (američke) ženske populacije prema silovanju žena. Rezultate tih anketa može se sabrati u odnos Offred i Serene Joy, u seriji “Sluškinjnina priča”, kakvom publika svjedoči od prve sezone.

Aktivizam u književnosti

Tema #MeToo pokreta otvorila je novi aspekt razgovora. Sagovornice su se posebno zadržale na odnosu Margaret Atwood prema feminizmu. Poznato je da autorica odbija svoja književna djela etiketirati kao feministička ili uopće aktivistička. Atwood naglašava da književnost ne može biti propaganda, te stoga njena djela spekulativne fikcije predstavljaju narative vjerne svom žanru, a nikako femnističkoj (ili bilo kojoj drugoj) ideologiji. O temi odnosa Atwood i aktivizma govorila je Andrea Lešić, navodeći primjer religijske sekte God’s Gardeners iz djela ” Ludi Adam” (“MaddAddam”), u kojoj se ogleda književni komentar na društveni aktivizam.

Pored “Sluškinjnine priče” i “Ludog Adama”, sagovornice su se dotakle i Atwoodinih djela “Mačje oko” i “Slepi ubica”. Diskusiju o Margaret Atwood na izvjestan način je zaključila Ajla Demiragić. U pogledu odnosa feminizma i Atwoodinih narativa, skrenula je pažnju na društveni sistem Gileada: to nije spekulativna fikcija o državi koja je opresorska isključivo prema ženama, već prema svakom ko ne odgovara njenoj ideologiji. Stoga se žene pojavljuju i u vladajućem i u najnižem sloju gileadskog društva. Poseban status imaju tetke, kao vlasnice jezika i priče, a o njima svakako možemo čitati u dugoočekivanom prevodu Atwoodinih “Testaments” (“Svedočanstva”).

 6,759 total views,  3 views today

Komentariši