Prevod s arapskog: Jasna Šamić
MAJCI
Čeznem za majčinim hljebom,
za kafom koju mi majka pravi,
za dodirom njenih ruku.
U meni djetinjstvo raste
iz dana u dan.
Volim svoj život jer,
ako umrem,
postidjeću se majčine suze.
Neka budem, ako se ikada vratim,
veo za tvoje vjeđe.
Pokrij mi kosti travom,
blagoslovljenom tvojim stopalima.
Veži me…
pramenom kose,
koncem što s ruba haljine visi.
I možda ću bog postati –
bog postati,
ako dotaknem dno tvoga srca.
Neka budem, ako se vratim,
plamen u tvojoj peći,
konopac za veš na krovu tvoje kuće,
jer ne znam biti uspravan
bez tvoje dnevne molitve.
Ostarih —
vrati mi zvijezde djetinjstva,
da se ponovo vinem
sa jatom malih ptica
ka gnijezdu tvoga čekanja.
1965. (1966.)
Mahmoud Darwish* (1941–2008) bio je palestinski pjesnik i jedan od najvažnijih i najuticajnijih arapskih književnika 20. vijeka. Rođen u selu al-Birwa, bio je prisiljen napustiti ga 1948. godine, za vrijeme Nakbe — “katastrofe” koja je trajno obilježila njegov život i stvaralaštvo.
Darwish u svojoj poeziji pjeva o domovini, egzilu, identitetu, ljubavi i otporu. Njegove pjesme često izražavaju čežnju za Palestinom, patnju izbjeglištva i borbu za pravdom, kao i univerzalna ljudska osjećanja i duhovnost.
Smatra se glasom palestinskog naroda, ali je istovremeno i glas svjetske poezije. Njegova djela donijela su mu brojne nagrade, a prevedena su na mnoge jezike svijeta.
Mahmoud Darwish je, osim poezije, pisao i eseje i drame, a bio je i urednik nekoliko književnih časopisa.
Tokom 1960.-ih, Darwish se pridružio Komunističkoj partiji Izraela, Rakah, ali je poznatiji po svom angažmanu u okviru Organizacije za oslobođenje Palestine. Izabran je za člana izvršnog odbora tog pokreta 1987. godine, a iz organizacije je izašao 1993. u znak protesta protiv Sporazuma iz Osla. Nakon više od 30 godina života u egzilu, mogao je pod određenim uslovima da se vrati u Palestinu 1995.; napustivši Pariz, posljednje mjesto svog boravka u egzilu, nastanio se u Ramali.
Preminuo je u bolnici u Hjustonu u SADu, nakon operacije srca, sahranjen je u Ramali gdje je imao nacionalnau-državnu sahranu u prisustvu brojnih palestinskih uglednika, uključujući i predsjednika Mahmouda Abbasa.Pjesma Majci, koju sam ovdje prevela, napisana je 1965. godine, a po svoj prilici prvi put objavljena 1966. Inspiraciju za ove stihove, pjesnik je dobio dok je bio u izraleskom zatvoru. U stvarnosti, majci je bila zabranjena posjeta Mahmoudu Darwishu, i upravo je iz tog osjećanja tuge i zabrane proistekla pjesma „Ilâ Ummî“ / Majci. U njoj pjesnik zamišlja majčin glas, miris kafe i hljeba koji mu ona donosi i čezne za tim. Pjesmu nisam prevela doslovno, jer sam pazila i na « duh » našeg jezika i na ritam koji je i te kako prisutan u arapskom originalu, gdje su stihovi vrlo kratki, kraći od mojih u prevedu.
إلـى أمّــي أحنُّ إلى خبزِ أمّي
وقهوةِ أمّي
ولمسةِ أمّي
وتكبرُ فيَّ الطفولةُ
يوماً على صدرِ يومِ
وأعشقُ عمري لأنّي
إذا متُّ
أخجلُ من دمعِ أمّي
خذيني، إذا عدتُ يوماً
وشاحاً لهُدبكْ
وغطّي عظامي بعشبِ
تعمّد من طُهرِ كعبكْ
..وشدّي وثاقي
..بخصلةِ شَعر
بخيطٍ يلوّحُ في ذيلِ ثوبكْ
عساني أصيرُ إلهاً
..إلهاً أصير
! إذا ما لمستُ قرارةَ قلبكْ
ضعيني، إذا ما رجعتُ
وقوداً بتنّورِ ناركْ
وحبلِ الغسيلِ على سطحِ دارِكْ
لأني فقدتُ الوقوفَ
بدونِ صلاةِ نهارِكْ
هرِمتُ، فرُدّي نجومَ الطفولة
حتّى أُشارِكْ
صغارَ العصافيرِ
..دربَ الرجوع
لعُش انتظارِك
* Ovdje sam koristila međunarodnu transkripciju imena pisca : Mahmoud Darwish, što je najčešći oblik u engleskom i francuskom, a često se tako koristi i u drugim jezicima zbog prepoznatljivosti. U našem jeziku njegovo ime se može transkribovati kao Mahmud Darviš.
